КАЛІНКАВІЧЫ

Калі́нкавічы

Горад, цэнтр Калінкавіцкага раёна Гомельскай вобласці. За 122 км на паўднёвы захад ад г. Гомель, за 270 км ад Мінска, вузел чыгунак (лініі на Гомель, Жлобін, Брэст, Оўруч) і аўтадарог (на Гомель, Парычы, Жыткавічы, Оўруч).

У 1939 г. у Калінкавічах было 9 799 жыхароў.

У гады Вялікай Айчыннай вайны

Калінкавічы акупіраваны 21 жніўня 1941 г. Нямецка-фашысцкія захопнікі загубілі ў горадзе і раёне 1 745 чалавек. Гітлераўцы стварылі ў Калінкавічах лагеры грамадзянскага насельніцтва і гета, больш за 700 вязняў якога былі расстраляны 22 верасня 1941 г. у час яго ліквідацыі.

На тэрыторыі горада і раёна дзейнічалі Калінкавіцкі падпольны райкам КП(б)‌Б і Калінкавіцкі падпольны райкам ЛКСМБ, Калінкавіцкі падпольны гаркам КП(б)‌Б, Калінкавіцкае пapтыйна-камсамольскае падполле, партызанская брыгада 2‑я Калінкавіцкая імя М. В. Фрунзе, партызанская брыгада 99‑я Калінкавіцкая, партызанскі атрад Калінкавіцкі, партызанскі атрад «Другія» і партызанскі атрад «Храбрацы»; выдавалася падпольная газета «Партызан», орган Калінкавіцкага падпольнага райкама КП(б)‌Б.

Калінкавічы вызвалены 14 студзеня 1944 г. воінамі 15‑й (падпалкоўнік К. Р. Кажанаў) і 17‑й (палкоўнік Б. У. Шульгін) гвардзейскіх танкавых брыгад, 1‑й гвардзейскай мотастралковай брыгады (палкоўнік Г. М. Філіпаў), 1888‑га самаходна-артылерыйскага палка (падпалкоўнік П. В. Макацюба) 1‑га гвардзейскага танкавага корпуса і 20‑й знішчальна-процітанкавай артылерыйскай брыгады (падпалкоўнік А. I. Копелеў) 65‑й арміі; 81‑й стралковай дывізіі (палкоўнік I. П. Хорыкаў) 89‑га стралковага корпуса, 77‑й (генерал-маёр В. С. Аскалепаў), 12‑й (палкоўнік Д. К. Малькоў) і 76‑й (генерал-маёр А. В. Кірсанаў) гвардзейскіх стралковых дывізій 9‑га гвардзейскага стралковага корпуса, 356‑й стралковай дывізіі (генерал-маёр М. Р. Макараў), 68‑й асобнай танкавай брыгады (падпалкоўнік Р. А. Цімчанка), 10‑й пушачнай (генерал-маёр А. I. Бруханаў) і 118‑й цяжкай гаўбічнай (палкоўнік М. С. Акімушкін) артылерыйскіх брыгад 6‑й артылерыйскай дывізіі прарыву 61‑й арміі пры падтрымцы 241‑й (палкоўнік I. Р. Курыленка) і 301‑й (палкоўнік Ф. М. Федарэнка) бамбардзіровачных авіяцыйных дывізій 3‑га бамбардзіровачнага авіяцыйнага корпуса і часткі сіл 282‑й знішчальнай авіяцыйнай дывізіі (падпалкоўнік Ю. М. Беркаль) 6‑га змешанага авіяцыйнага корпуса і 234‑й знішчальнай авіяцыйнай дывізіі (палкоўнік Я. З. Татанашвілі) 6‑га знішчальнага авіяцыйнага корпуса 16‑й паветранай арміі Беларускага фронту ў ходзе Калінкавіцка-Мазырскай аперацыі 1944 г.

Загадам Вярхоўнага Галоўнакамандавання ганаровае найменне «Калінкавіцкія» прысвоена 21 злучэнню і часці Беларускага фронту (гл. Калінкавіцкія вайсковыя злучэнні і часці).

У Калінкавічах знаходзяцца:

• брацкія магілы савецкіх воінаў; савецкіх воінаў і партызан; савецкіх воінаў і падпольшчыка; падпольшчыкаў (удзельнікаў камсамольска-маладзёжнай арганізацыі «Смерць прыгнятальнікам народа»); магіла ахвяр фашызму; на магілах пастаўлены помнікі;

• мемарыял Герояў;

• помнік Вызвалення — танк Т‑34 на п’едэстале — у гонар воінаў, якія вызвалілі горад;

• помнік савецкім лётчыкам (абеліск, пастаўлены на ўшанаванне подзвігу экіпажа самалёта, за 3 км на захад ад горада);

• памятны знак землякам, якія загінулі ў час Вялікай Айчыннай вайны;

• мемарыяльныя дошкі ў гонар падпольшчыкаў на доме, дзе была іх явачная кватэра; у гонар падпольнай камсамольска-маладзёжнай арганізацыі «Смерць прыгнятальнікам народа» на будынках сярэдняй школы № 4 і чыгуначнага вакзала; героям-чыгуначнікам Калінкавіцкага чыгуначнага вузла, якія ў гады Вялікай Айчыннай вайны змагаліся з нямецка-фашысцкімі захопнікамі ў складзе падпольнай арганізацыі пад кіраўніцтвам лейтэнанта НКДБ БССР П. С. Ануфрыева.

Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 2 лютага 2024 г. № 44 горад Калінкавічы ўзнагароджаны вымпелам «За мужнасць і стойкасць у гады Вялікай Айчыннай вайны».