ПАЛЕСКАЯ СЕЧ УКРАІНСКАЙ ПАЎСТАНЦКАЙ АРМІІ, бульбаўцы, узброенае фарміраванне ўкраінскіх нацыяналістаў у Вялікую Айчынную вайну
pdf

ПАЛЕСКАЯ СЕЧ УКРАІНСКАЙ ПАЎСТАНЦКАЙ АРМІІ

Дата стварэння: 28.12.2023 13:50:06

Дата змены: 11.09.2024 14:41:35

Пале́ская сеч Украі́нскай паўста́нцкай а́рміі (ПС УПА), бульбаўцы

Узброенае фарміраванне ўкраінскіх нацыяналістаў на тэрыторыі сумежных абласцей Украіны і Беларусі ў 1941–1944 гг. у час Вялікай Айчыннай вайны.

Створана ў чэрвені 1941 г. на базе падпольнай арганізацыі «Украінскае нацыянальнае адраджэнне», якая з 1933 г. дзейнічала на тэрыторыі Украінскага і Беларускага Палесся.

Кіраўнік Т. Д. Баравец (мянушка Бульба).

Падтрымлівала кантакты з прадстаўнікамі беларускіх нацыяналістычных груповак М. А. Вітушкам, І. А. Ермачэнкам, У. Казлоўскім, У. Ф. Родзькам і інш.

Да лістапада 1941 г. супрацоўнічала з нямецкімі армейскімі спецслужбамі, выконвала паліцэйскія і ўладныя функцыі ў Алеўскім раёне Жытомірскай вобласці, дзе існавала т. зв. Алеўская рэспубліка, вяла барацьбу з савецкімі партызанамі. З прыходам на Палессе нямецкай цывільнай адміністрацыі восенню 1941 г. распушчана Т. Д. Бараўцом, але частка яе былых байцоў, паводле загаду гітлераўцаў, прыняла ўдзел у знішчэнні яўрэйскага насельніцтва г. Алеўск.

Зімой 1942 г. ПС УПА была адноўлена Т. Д. Бараўцом як партызанскае фарміраванне, якое змагалася супраць савецкіх партызан і падпольшчыкаў і супраць немцаў, час ад часу заключаючы нетрывалыя пагадненні аб часовым перамір’і і з тымі і з другімі, але ў цэлым арыентуючыся на ўзброены саюз з гітлераўцамі пры выкананні тымі пэўных умоў, на якія фашысты не пагаджаліся.

Імкнулася аб’яднаць у адзіную армію ўсе ўкраінскія антыкамуністычныя арганізацыі для барацьбы за адраджэнне Украінскай Народнай Рэспублікі 1917–1920 гг. як дэмакратычнай шматпартыйнай дзяржавы.

У ліпені 1943 г. Т. Д. Баравец перайменаваў ПС УПА ва Украінскую народна-рэвалюцыйную армію (УНРА). Апошняя ў жніўні 1943 г. была сілай зброі падпарадкавана Арганізацыі ўкраінскіх нацыяналістаў (АУН, кіраўнік С. А. Бандэра), якая стварыла сваю Украінскую паўстанцкую армію. Т. Д. Баравец пры спробе ўступіць у перамовы з нямецкімі ўладамі быў арыштаваны імі і вывезены ў Германію.