СЕКВОЯДЭНДРАН

Секвоядэ́ндран, секвоядэндро́н (Sequoiadendron J. Buchholz), род голанасенных хвойных раслін сямейства Кіпарысавыя.

Уключае адзіны сучасны рэліктавы від — секвоядэндран гіганцкі, або мамантавае дрэва [Sequoiadendron giganteum (Lindl.) J. Buchholz], распаўсюджаны на абмежаванай тэрыторыі ў заходняй частцы Паўночнай Амерыкі (ЗША, штат Каліфорнія). Шырока культывуецца ў розных рэгіёнах зямнога шара.

У Беларусі інтрадукцыйныя выпрабаванні праходзяць найбольш зімаўстойлівыя сарты віду, якія вырошчваюцца ў паўднёвай і цэнтральнай частках рэспублікі.

Гіганцкія вечназялёныя аднадомныя дрэвы, вышыня да 95 м і дыяметр ствала да 9 (11) м. Камлёвая частка ствала пашыраная. Адно з самых магутных і сучасных дрэў-доўгажыхароў (жыве да 3250 гадоў). Некаторыя з найбольш буйных дрэў маюць уласныя назвы. Кара чырванавата-карычневая, вельмі тоўстая, парэпаная, валакністая. Каранёвая сістэма добра развітая. Крона густая, спачатку канічная, пасля круглявая, высока размешчаная на ствале. Парасткі слаба дыферэнцыраваны на пакарочаныя і падоўжаныя. Лісце чаргаванае, трохраднае, простае, суцэльнае, суцэльнакраёвае, лускападобнае або ігольчастае, без залозак, прыціснутае да парасткаў; даўжыня 38 мм. Пыленне ў лютым — красавіку. Мужчынскія шышкі дробныя, шарападобныя або даўгаватыя, жаўтаватыя, адзінкавыя; даўжыня 4–8 мм. Спелыя жаночыя шышкі адзінкавыя, даўгаватыя, паніклыя, з 12–23 парамі шчытападобных лускавінак, доўгі час застаюцца зялёнымі; даўжыня 50–80 (90) мм. Пры выспяванні, якое цягнецца два гады пасля апылення, становяцца чырванавата-карычневымі. Доўга (да 20 гадоў) застаюцца на дрэвах, ападаюць цалкам. Насенне пляскатае, з двума вузкімі крылцамі.

Святлалюбны, цеплалюбны, умерана зімаўстойлівы від, добра расце на водапранікальнай, вапнавай, урадлівай глебе і пры высокай вільготнасці паветра. Даволі добра пераносіць гарадскія умовы, досыць лёгка размнажаецца вегетатыўна.

Драўніна лёгкая, мяккая, устойлівая да гніення, раней шырока выкарыстоўвалася ў будаўніцтве, для вырабу шпал, слупоў, запалак і розных прадметаў быту. Каштоўнае манументальнае дэкаратыўнае дрэва. Мае шмат сартоў, што адрозніваюцца афарбоўкай і памерам лістоў, хуткасцю і формай росту. У культуры больш распаўсюджаны павольнарослыя, кампактныя культывары. У межах першаснага арэала знаходзіцца пад аховай.