pdf

ГАРАДЗІШЧА

Дата стварэння: 25.04.2024 09:03:05

Дата змены: 11.09.2024 15:14:25


location Google location Yandex

Гарадзішча (брацкая магіла)


ГАРАДЗІШЧА, гарадскі пасёлак

Помнік на магіле ахвяр фашызму — 2 тыс. яўрэяў, расстраляных ва ўрочышчы Пагарэльцы каля гарадскога пасёлка Гарадзішча.

ГАРАДЗІШЧА, гарадскі пасёлак

Помнік на магіле ахвяр фашызму — цыганоў, расстраляных у 1941 г. ва ўрочышчы Пагарэльцы каля гарадскога пасёлка Гарадзішча.

ГАРАДЗІШЧА, гарадскі пасёлак

Мемарыяльная дошка У. А. Гуцаву ў гарадскім пасёлку Гарадзішча.

ГАРАДЗІШЧА, гарадскі пасёлак

Мемарыяльная дошка І. І. Загарацкаму ў гарадскім пасёлку Гарадзішча.

ГАРАДЗІШЧА, гарадскі пасёлак

Мемарыяльная дошка М. А. Арцямені ў гарадскім пасёлку Гарадзішча.

Гарадзі́шча

Гарадскі пасёлак у Баранавіцкім раёне Брэсцкай вобласці, на р. Сэрвач. Знаходзіцца за 25 км на поўнач ад г. Баранавічы, за 230 км ад г. Брэст, за 155 км ад Мінска, за 12 км ад чыгуначнай станцыі Мордзічы (на лініі Баранавічы — Ліда), на аўтадарозе Баранавічы — Навагрудак.

Да 1940 г. мястэчка.

У 1940–1962 гг. цэнтр Гарадзішчанскага раёна.

У 1935 г. у Гарадзішчы было 4 тыс. жыхароў.

У жніўні 1940 г. у Гарадзішчы акрамя мясцовага насельніцтва налічвалася 1 337 яўрэяў — бежанцаў з акупіраванай Германіяй Польшчы.


У гады Вялікай Айчыннай вайны

Гарадзішча акупіравана 24 чэрвеня 1941 г. Нямецка-фашысцкія захопнікі загубілі ў раёне 8 739 чалавек, у т. л. у Гарадзішчы 4 тыс. мірных жыхароў (з іх 1 675 яўрэяў).

На тэрыторыі раёна дзейнічалі Гарадзішчанскі падпольны райкам КП(б)‌Б і Гарадзішчанскі падпольны райкам ЛКСМБ, партызанская брыгада «25 гадоў БССР», партызанская брыгада Першамайская, партызанская брыгада імя А. В. Суворава, выдавалася падпольная газета «Партызан Беларусі», орган Гарадзішчанскага падпольнага райкама КП(б)‌Б.

Гарадзішча вызвалена 8 ліпеня 1944 г. часцямі 323‑й стралковай дывізіі (генерал-маёр В. Ц. Маслаў) 35‑га стралковага корпуса 3‑й арміі 1‑га Беларускага фронту ў час наступлення на баранавіцка-слонімскім напрамку ў перыяд Беларускай аперацыі 1944 г.

У Гарадзішчы знаходзяцца:

  • брацкая магіла савецкіх воінаў і партызан (сярод пахаваных — Герой Савецкага Саюза П. П. Едуноў), магіла партызанкі В. К. Залужнай, магілы ахвяр фашызму, на якіх устаноўлены помнікі;

  • магілы ахвяр фашызму ва ўрочышчы Пагарэльцы (за 2 км ад гарадскога пасёлка, за 0,5 км ад аўтадарогі ў бок в. Калдычэва) — больш за 2 тыс. яўрэяў з Гарадзішча і наваколля, у т. л. жыхароў вёсак Серабрышча і Тартакі (перапахаванне 2022); каля 200 цыганоў, расстраляных гітлераўцамі ў 1941 г.; вязняў Калдычэўскага лагера смерці; на магілах устаноўлены памятныя знакі;

  • мемарыяльныя дошкі сакратару Гарадзішчанскага райкама КП(б)‌Б У. А. Гуцаву (загінуў пры выкананні спецыяльнага баявога задання ў 1941), сакратару Гарадзішчанскага райкама КП(б)‌Б І. І. Загарацкаму (загінуў на фронце), інструктару Гарадзішчанскага райвыканкама, дэпутату Вярхоўнага Савета БССР М. А. Арцямені (закатаваны гестапа).

Помнік на брацкай магіле савецкіх воінаў і партызан у гарадскім пасёлку Гарадзішча.
Помнік на брацкай магіле савецкіх воінаў і партызан у гарадскім пасёлку Гарадзішча.

Магіла ахвяр фашызму — сям'і Скіпар з вёскі Льнянікі ў гарадскім пасёлку Гарадзішча.
Магіла ахвяр фашызму — сям'і Скіпар з вёскі Льнянікі ў гарадскім пасёлку Гарадзішча.

Месца перапахавання вязняў Калдычэўскага лагера смерці ў гарадскім пасёлку Гарадзішча.
Месца перапахавання вязняў Калдычэўскага лагера смерці ў гарадскім пасёлку Гарадзішча.