Бярэзінскі біясферны запаведнік. Дом экалагічнай асветы

Бярэзінскі біясферны запаведнік. Музей міфічных істот

Бярэзінскі біясферны запаведнік. На экалагічнай сцежцы

Сядзіба беларускага Дзеда Мароза ў Нацыянальным парку «Белавежская пушча»

Гара Маяк у Нацыянальным парку «Браслаўскія азёры»

У апошнія гады ў Беларусі, асабліва на ААПТ, актыўна развіваецца экалагічны турызм: уладкоўваюцца экалагічныя сцежкі, ствараюцца зялёныя турыстычныя маршруты, праводзяцца экалагічныя фестывалі, арганізуюцца фота-сафары, назіранне за птушкамі і многія іншыя мерапрыемствы, мэта якіх — атрымаць уяўленне аб унікальных прыродных аб’ектах.

Развіццё экалагічнага турызму ў Беларусі атрымала актыўную падтрымку на дзяржаўным узроўні, у т. л. за кошт уключэння адпаведных мерапрыемстваў у дзяржаўныя праграмы. У лютым 2017 г. зацверджаны Комплекс мер па развіцці і прасоўванні экалагічнага турызму на ААПТ на перыяд да 2025 года.

Па стане на 2022 г. абсталявана больш за 70 экалагічных сцежак на ААПТ і ў лясных гаспадарках, а таксама экасцежкі пры ўстановах адукацыі (школах, каледжах і г. д.). Сярод асноўных цэнтраў развіцця экалагічнага турызму можна вылучыць Бярэзінскі біясферны запаведнік, усе нацыянальныя паркі, а таксама заказнікі «Ельня», «Налібоцкі», «Спораўскі», «Чырвоны Бор», «Выдрыца», «Прыбужскае Палессе» і інш.

У ахоўнай зоне Бярэзінскага біясфернага запаведніка абсталяваны турыстычныя маршруты рознай складанасці і працягласці (пешаходныя, веласіпедныя, водныя, аўтамабільныя, лыжныя і камбінаваныя). Праводзяцца экскурсіі па Музеі прыроды, экалагічных сцежках, прымае гасцей вяровачны гарадок. Адукацыйную і асветніцкую работу ў галіне аховы навакольнага асяроддзя праводзіць Дом экалагічнай асветы. Летам 2017 г. у запаведніку адкрыўся Цэнтр міфалагічнага турызму, які ўключае Музей міфічных істот, экасцежку «У краі міфаў» і экспазіцыю пад адкрытым небам «Міфалагічны хутарок».

У Нацыянальным парку «Белавежская пушча» працуе самы вялікі ў Беларусі Музей прыроды. Добраўпарадкаваны турыстычныя маршруты рознай складанасці і працягласці: «Азёрнае кальцо», «Вялікае падарожжа», «Запаведная дуброва» і інш. Адна з візітных картак Белавежскай пушчы — сядзіба беларускага Дзеда Мароза, якая адкрылася ў 2003 г.

У Нацыянальным парку «Браслаўскія азёры» добраўпарадкаваны 30 турыстычных маршрутаў рознай працягласці і накіраванасці (водныя, пешаходныя, веласіпедныя, аўтамабільныя) і абсталяваны 3 экалагічныя сцежкі («Парк Бяльмонт», «Слабодкаўская озавая града» і «Гара Маяк»). Новыя турыстычныя (веласіпедныя і аўтамабільныя) маршруты пракладзены праз вальеры, дзе ўтрымліваюцца казулі, алені, зубры. Аблюбаваны від рэкрэацыі ў нацыянальным парку — адпачынак на турыстычных стаянках, якія добраўпарадкаваны па берагах азёр. Візітнай карткай турыстычных славутасцей тут стаў маяк на аднайменнай гары, з якога адкрываецца маляўнічы від на азёрныя ландшафты нацыянальнага парку.

Для аматараў прыроды ў Нацыянальным парку «Нарачанскі» створана экалагічная сцежка «Блакітныя азёры», якая праходзіць па моцна перасечанай мясцовасці: па грэбені озавай грады, хвойным лесе, берагах маляўнічых азёр, праз раку Страча і пратокі, уздоўж забалочанай мясцовасці. На паўвостраве Чараўкі на возеры Нарач арганізаваны Парк рэдкіх раслін — унікальны ўчастак у асяроддзі населеных пунктаў і турыстычных аб’ектаў, дзе разнастайнасць форм рэльефу і прыродных экасістэм стварыла ўмовы для вырастання больш за 10 рэдкіх і знікаючых відаў раслін, уключаных у Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь.

За 15 км на поўнач ад Нацыянальнага парку «Прыпяцкі» размешчаны яго сафары-парк, дзе на тэрыторыі амаль у 5 тыс. га ўтрымліваюцца зубры, алені, лані, казулі, ласі. Наведвальнікі парку могуць падарожнічаць па ім у адкрытых вагончыках маленькага «паравоза». У в. Перароў (Жыткавіцкі раён Гомельскай вобласці) знаходзіцца Музей народнага побыту і старажытных тэхналогій, дзе можна пазнаёміцца з абрадамі, звычаямі, вераваннямі і паўсядзённым побытам карэннага насельніцтва.

Заказнік «Ельня» і Міёрскі раён сталі месцам правядзення штогадовага экалагічнага фестывалю «Жураўлі і журавіны». У час фестывалю арганізуюцца экскурсіі на тэрыторыю заказніка, у т. л. на экасцежку «Азяраўкі»; тут на балоце падчас восеньскай міграцыі спыняюцца шматтысячныя чароды жураўлёў.

Тэрыторыя заказніка «Альманскія балоты» традыцыйна выкарыстоўваецца мясцовымі жыхарамі для збору дзікарослых ягад, у першую чаргу журавін. У гонар гэтай ягады ў Столінскім раёне рэгулярна праводзіцца «Фестываль журавін». У апошні час тут актыўна развіваецца і экалагічны турызм. Арганізаваны экасцежкі, маршруты для арнітолагаў і проста аматараў. Непралазныя багны балот заказніка сёння ўсё больш прыцягваюць «дзікіх» турыстаў, для якіх распрацоўваюцца спецыяльныя экстрым-туры.

Па тэрыторыі заказніка «Налібоцкі» праходзіць зялёны веласіпедны маршрут «Валожынскія гасцінцы», які аб’ядноўвае найбольш цікавыя гістарычныя і прыродныя аб’екты рэгіёна. У рамках праекта «Валожын без бар’ераў» вясной 2017 г. у Налібоцкай пушчы на беразе ракі Іслач адкрыта турыстычная і адукацыйная экасцежка, адаптаваная для людзей з абмежаванымі магчымасцямі.

У многіх заказніках функцыянуюць эколага-асветныя цэнтры (або візіт-цэнтры), дзе турысты могуць атрымаць даведачную інфармацыю аб ААПТ, матэрыялы для самастойнага наведвання турыстычных маршрутаў або заказаць экскурсіі. У заказніку «Спораўскі» такі цэнтр размешчаны ў в. Высокае (Бярозаўскі раён Брэсцкай вобласці). Традыцыйна кожны жнівень у заказніку праводзіцца экалагічны фестываль «Спораўскія сенажаці».