Пазваночныя — падтып хордавых жывёл; дамінуючая (разам з насякомымі) на Зямлі і ў паветраным асяроддзі група жывёл. Пазваночныя з’явіліся не пазней ардовіка (500–450 млн гадоў таму), а ў юры (каля 150 млн гадоў таму) існавалі ўжо прадстаўнікі ўсіх вядомых цяпер іх класаў. Агульны лік сучасных відаў каля 40 тысяч.

На гэты час фаўна пазваночных Беларусі ўключае 512 відаў: 3 віды міног, 65 — рыб, 13 — амфібій, 7 — рэптылій, 342 — птушак і 82 віды млекакормячых.

Земнаводныя, або амфібіі, — адна з найбольш старажытных і прымітыўных груп пазваночных жывёл, што пайшлі ад прэснаводных кісцяпёрых рыб, якія жылі каля 350 млн гадоў таму. Дзякуючы шматлікім набытым асаблівасцям (лёгачнае і развітае скурнае дыханне, трохкамернае сэрца, канечнасці рычажнага тыпу, стадыйнае развіццё-метамарфоза і інш.) гэтая група першай сярод пазваночных асвоіла наземнае асяроддзе.

У наш час на Зямлі сустракаецца каля 7,7 тыс. відаў земнаводных, якіх адносяць да трох атрадаў: Хвастатыя (Caudata, ці Urodela), Бясхвостыя (Anura) і Бязногія (Gymnophiona, ці Apoda). Распаўсюджаны ў розных геаграфічных зонах, за выключэннем толькі найбольш халодных і сухіх рэгіёнаў. Найбольшай разнастайнасцю адрозніваецца фаўна земнаводных (батрахафаўна) трапічных і субтрапічных раёнаў з цёплым вільготным кліматам.

Размнажаюцца ў самых разнастайных прэсных вадаёмах, як буйных (азёры, сажалкі, рэкі), так і зусім невялікіх (дажджавыя лужыны, пазухі лісця, якія запоўнены дажджавой вадой).

Развіццё земнаводных суправаджаецца глыбокім пераўтварэннем усяго арганізма і ахоплівае 4 паслядоўныя стадыі: яйка (ікрынка), лічынка, перыяд метамарфозы, дарослая асобіна.

Яйкі не абаронены шалупайкай або скурай, а толькі пакрыты тонкай абалонкай. З ікрынкі выходзіць лічынка, якая некаторы час (ад некалькіх тыдняў да 2–3 месяцаў) жыве ў вадзе, а пасля метамарфозы ператвараецца ў наземную форму і перасяляецца на сушу.

Самцы бясхвостых амфібій у сезон размнажэння выдаюць гучныя шлюбныя крыкі, якія прывабліваюць іншых асобін (як самак, так і самцоў) у нераставы вадаём. Для многіх відаў характэрны масавыя зборышчы дарослых асобін у нерасцілішча ў сезон размнажэння.

Большасць земнаводных адрозніваецца высокай пладавітасцю. Напрыклад, самкі бясхвостых амфібій, жаб і рапух за сезон размнажэння вымётваюць да 3–5 тыс. ікрынак. Колькасць лічынак, якія нядаўна выйшлі з ікры, у вадаёмах нярэдка складае сотні тысяч асобін.

У воднай фазе жыццёвага цыкла земнаводныя (лічынкі) кормяцца водарасцямі, бентасам і планктонам, у наземных біяцэнозах ядуць дробных беспазваночных (камароў, мух, жукоў, павукоў, малюскаў, чарвей і інш.). Тэмпература цела ў гэтых жывёл нясталая і залежыць ад тэмпературы навакольнага асяроддзя. Аддаюць перавагу зацененым вільготным участкам, актыўны пераважна ў начны халаднаваты час сутак.

У Беларусі распаўсюджаны 13 відаў земнаводных, якія адносяцца да двух атрадаў: Хвастатыя (звычайны і грабеньчаты трытоны) і Бясхвостыя (чырванабрухая жарлянка, шэрая, зялёная і чаротавая рапухі, звычайная квакша, травяная, вострамордая, азёрная, сажалкавая і ядомая жабы, звычайная часночніца).

Нягледзячы на невысокае відавое багацце, у фаўне краіны прадстаўлены вельмі разнастайныя па вонкавым абліччы і паводзінам амфібіі, якія асвоілі шырокі дыяпазон месцаў знаходжання (прыбярэжныя, лугавыя, балотныя і лясныя) і сустракаюцца ў гарадскіх парках, садах і на агародах. Дзякуючы высокай пладавітасці і непатрабавальнасці пры выбары месцаў пасялення земнаводныя з’яўляюцца адной з найбольш масавых і біяцэнатычна важных груп пазваночных жывёл, якія кормяцца шматлікімі беспазваночнымі і служаць кормам для многіх звяроў і птушак.

Часцей за іншых на тэрыторыі Беларусі сустракаюцца вострамордая, травяная, сажалкавая і ядомая жабы, а таксама шэрая рапуха і звычайная часночніца. З-за нізкай колькасці найбольш рэдкія земнаводныя — грабеньчаты трытон і чаротавая рапуха — уключаны ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь.

Земнаводныя — адна з найбольш уразлівых груп жывёл, якія пакутуюць ад хімічнага забруджвання вадаёмаў, аўтамабільнага руху на дарогах, асушэння балот, урбанізацыі і многіх іншых фактараў, звязаных з гаспадарчай дзейнасцю чалавека.

Практычную каштоўнасць уяўляюць зялёныя жабы (сажалкавая, ядомая і азёрная). Іх мяса (заднія лапкі) гатуецца па спецыяльных рэцэптах у некаторых краінах Азіі, Еўропы, Паўночнай і Паўднёвай Амерыкі і лічыцца далікатэсам. Таксіны (атрутныя вылучэнні скурных залоз) некаторых відаў, напрыклад рапух, уваходзяць у склад лекавых сродкаў (кардыятонікі і інш.). Земнаводныя — традыцыйны аб’ект лабараторных даследаванняў.